Tematem tej książki jest wyrok śmierci na Józefa Mackiewicza: ten, który został wydany na pisarza w Wilnie przez Sąd Specjalny Armii Krajowej w końcu roku 1942 lub na początku 1943, a następnie, zapewne w maju 1943 formalnie odwołany. Wyrok pierwszy skazywał pisarza na śmierć przez zastrzelenie, ale jego wykonania odmówili ci, którzy mieli ten wyrok wykonać. Wyrok drugi skazywał pisarza na śmierć cywilną, ale pomimo wieloletnich starań oskarżycieli, popularność utworów Józefa Mackiewicza stała się zarówno na emigracji jak i w kraju faktem społecznym o niezwykłym zasięgu - ze wstępu autora.